امضای دیجیتال چیست؟

امضای دیجیتال چیست؟

امضای دیجیتال مانند «اثر انگشت» الکترونیکی است که در قالب یک پیام رمزگذاری شده، امضاکننده را در یک تراکنش ثبت شده، به طور ایمن با یک سند مرتبط می کند. این فناوری از یک فرمت استاندارد و پذیرفته شده به نام زیرساخت کلید عمومی (PKI) استفاده می کند تا بالاترین سطوح امنیت و پذیرش جهانی را فراهم کند و در واقع یک فناوری خاص از امضای الکترونیکی (eSignature) است.

این فناوری در واقع یک تکنیک محاسباتی ریاضی است که برای تأیید صحت و یکپارچگی یک پیام، نرم افزار یا سند دیجیتال استفاده می شود. این معادل دیجیتالی امضای دست نویس یا مهر هویتی است، اما امنیت ذاتی بسیار بیشتری را ارائه می دهد. این زیرساخت برای حل مشکل دست کاری و جعل هویت در ارتباطات دیجیتال در نظر گرفته شده است.

امضای دیجیتال می تواند شواهد مبدأ، هویت و وضعیت اسناد الکترونیکی، تراکنش ها یا پیام های دیجیتال را ذخیره کرده ارائه دهد. امضاکنندگان همچنین می توانند از آن برای تأیید رضایت آگاهانه استفاده کنند. بنابراین مانند امضای دست نویس، برای هر امضاکننده منحصربه فرد است.

امضای دیجیتال چگونه کار می کند؟

این امضا مانند امضای دست نویس، برای هر امضاکننده منحصر به فرد است. ارائه دهندگان امضای دیجیتال، از پروتکل خاصی به نام PKI پیروی می کنند. PKI به ارائه دهنده نیاز دارد که از یک الگوریتم ریاضی برای تولید دو عدد به نامه ای کلید عمومی و کلید خصوصی استفاده می کند.

این الگوریتم ریاضی مانند یک رمز عمل کرده و داده های مطابق با سند امضاشده را که هش نامیده می شود، رمزگذاری می کند. داده های رمزگذاری شده به دست آمده، امضای دیجیتال است. اگر سند پس از امضا تغییر کند، امضای دیجیتال باطل می شود.

برای محافظت از یکپارچگی امضا، PKI نیاز دارد که کلیدها به شیوه ای امن ایجاد، هدایت و ذخیره شوند و اغلب به خدمات یک مرجع گواهی معتبر (CA) نیاز دارد. ارائه دهندگان امضای دیجیتال، الزامات PKI را برای امضای دیجیتال ایمن برآورده می کنند.

مزیت های اصلی استفاده از امضای دیجیتال

امنیت بالاتر:

امضای دیجیتال بر اساس فناوری PKI ساخته شده، یعنی نوعی رمزگذاری که از طریق آن امضا بخشی از سند نهایی می شود و نمی توان آن را تغییر داد یا حذف کرد. هنگام امضای دیجیتال، امضاکنندگان خود را از طریق شناسه های الکترونیکی ملی شناسایی می کنند. بنابراین مشتریان شما نیز آن را به عنوان وسیله ای قابل اعتماد برای شناسایی درک می کنند. علاوه بر این، هنگامی که شخصی این نوع امضا را ایجاد می کند، زمان و مکان IP در یک مسیر حسابرسی تعبیه شده در سند ثبت می شود.

انطباق قانونی و پذیرش گسترده: یکی از مزایای بزرگ این فناوری این است که تقریباً در هر کشور توسعه یافته در سراسر جهان قابل اجرا است. آیا شرکت شما هرگز خارج از مرزهای ملی فعالیت می کند؟ آیا در خارج از کشور مشتریان، شرکا یا تأمین کنندگانی دارید؟ زمینه های استفاده از این امضا به طور مستمر افزایش پیدا می کند، چراکه آن ها به اندازه همتایان دست نویس خود قانونی هستند. در اتحادیه اروپا، امضای دیجیتال امن ترین نوع امضای الکترونیکی محسوب می شود و می توان از آن برای امضای اکثر اسناد استفاده کرد.

صرفه جویی در زمان:

معاملات اسناد مبتنی بر کاغذ، وقت شما را با کارهای دستی مانند تهیه پیش نویس، چاپ، اسکن، و پست می گیرد. حتی امضا و بازگرداندن آن ها روزها یا گاهی هفته ها طول می کشد. اما فرآیندهای دیجیتال کار دستی را خودکار می کند و انتظار طولانی را به چند ساعت کاهش می دهد.

اتوماسیون گردش کار:

فرآیندهای کاغذی نیاز به هماهنگی، دقت و ردیابی دستی دارند. به خصوص زمانی که باید اطمینان حاصل کنید که اسناد به ترتیب خاصی امضا شده اند و از محرمانه بودن داده ها محافظت می شود. هنگامی که افراد اسناد اداری را مدیریت می کنند، ممکن است خطاهایی رخ دهد. تأخیرها، اشتباهات و خطر نقض سیاست ها بخشی طبیعی از این روند است. اما هنگام استفاده از ابزار دیجیتالی که گردش کار را استاندارد، سازگار و بدون خطا می کند، از بین می روند.

رضایت کاربران:

این فناوری همچنین به نفع مشتریان، شرکا و ذینفعان شماست. آن ها می توانند به جای حضور فیزیکی درشعبه، دفتر یا فروشگاه شما، از هر مکان و با هر دستگاهی با سرعت امضای حود را ارائه کنند. این روند علاوه بر اینکه منجر به چرخش سریع تر می شود، رضایت بیشتر کاربران و حفظ مشتریان را به دنبال دارد.

تصویر بهتر برای کسب و کارها:

امضای دیجیتال به کاهش اثرات زیست محیطی کسب و کار شما کمک می کند. تخمین زده می شود که یک کارمند اداری به طور متوسط سالانه از 10 هزار برگ کاغذ برای امور اداری استفاده می کند.

معایب امضای دیجیتال

با وجود تمام مزایایی که امضای دیجیتال دارد و در ادامه همین مقاله به بررسی آن می پردازیم ولی این طرح همچنان در حل برخی مشکلات که در ادامه آن ها را مطرح می کنیم ناتوان است. الگوریتم و قوانین مربوط به آن نمی توانند تاریخ و زمان امضای یک سند را در ذیل آن درج کنند از همین جهت شخص دریافت کننده نمی تواند این اطمینان را حاصل کند که نامه واقعاً در چه تاریخ و زمانی به امضا رسیده است. ممکن است در محتویات سند تاریخی درج شده باشد و با تاریخی که شخص نامه را امضا کرده باشد مطابقت نداشته باشد. البته برای حل این مشکل می توان از یک راه حل با عنوان زمان اعتماد به مهرو امضا استفاده کرد. همان طور که در ابتدای تعریف امضای دیجیتال اشاره شد این طرح غیرقابل انکار است و ساختار امضای دیجیتال بر همین اساس شکل گرفته است. همان طور که می دانید تکذیب در لغت به معنی انکار هرگونه مسئولیت نسبت به یک فعالیت است. هنگامی که پیامی ارسال می شود و فرستده آن را همراه امضا دریافت می کند در واقع این اطمینان در شخص دریافت کننده ایجاد می شود که نامه را چه کسی امضا کرده است و انکار امضا کاری مشکل به نظر می رسد. البته تا زمانی که کلید خصوصی به صورت مخفی باقی بماند شخص فرستنده نمی تواند چنین ادعایی داشته باشد ولی هنگامی که فایل امضای شخصی مورد حمله قرار بگیرد نه تنها خود فایل امضا اعتبار لازم را از دست می دهد بلکه استفاده از زمان اعتبار مهر و امضا نیز دیگر کاربردی نخواهد داشت. البته یادآوری این نکته لازم است هنگامی که شما در سامانه خود از کلید عمومی بهره می گیرد دیگر نمی توانید امضای خود را انکار کنید و در صورتی این موضوع امکان پذیر است که کل شبکه مورد حمله واقع شود و سامانه از اعتبار لازم ساقط شود. بنا براین توجه به انتخاب یک راه حل درست برای پیاده سازی طرح امضای دیجیتال از اهمیت ویژه ای برخوردار است و همان طور که عنوان شد ممکن است با یک مشکل کل اعتبار مجموعه زیر سؤال برود. مطابق اصول فنی امضای دیجیتال که در توضیح های ابتدایی آورده شده است، فایل امضای دیجیتال رشته ای از بیت ها را در اجرای این طرح به کار می برد. در واقع افراد در این طرح مجموعه ای از بیت ها را که ترجمه پیام است امضا می کنندآن آن ها ترجمه معنایی آن ها ذره ها امضا می کنند. مشکل دیگر امضای دیجیتال این است که چون پیام توسط یک تابع مشخص به مجموعه ای از بیت ها ترجمه و پردازش می شود ممکن است در طی مرحله انتقال و دریافت پیام ترجمه پیام دچار خدشه شود و مفهوم دیگری به خود گیرد. برای حل این مشکل از روشی با عنوان دبلیو وای اس آی دبلیو وای اس استفاده می شود به این معنا که همان چیزی که مشاهده می شود امضا می شود. در این روش همان اطلاعات ترجمه شده خود را بدون آن که اطلاعات مخفی دیگری در آن قرار گیرد امضا می کند و پس از امضا و تأیید اطلاعات از سوی شخص فرستنده درون سامانه به کار گرفته می شود. در واقع این روش ضمانت نامه محکمی برای امضای دیجیتال به شمار می رود و در سیستم های رایانه ای مدرن قابلیت پیاده سازی و اجرا را خواهد داشت.